Toplardamarların bir şekilde iş görmemesi ile bacağın dolaşım bozulur. Toplardamar hastalıklarında başlangıçta dokuda bozulma olmazken, ilerleyen yıllarda doku yapısı bozulmaya ve değişmeye başalar. İlk değişiklik renk değişikliğidir. Cilt bilek iç yanlarından başlayarak koyulaşmaya başlar. Önceleri kahverengiye çalan renk gittikçe koyulaşır mor-siyah tonlarına döner ve koyu alan gittikçe genişler. Renk değişikliğine ek olarak doku yapısı da bozulur. Önce cilt sertleşir, cilt altı dokusu incelir. Sert normal doku yumuşaklığını ve esnekliğini kaybetmiş bir doku vardır artık. Bu doku kaşıma, sinek ısırığı, çarpma gibi en ufak bir travma ile zedelenmeye müsait bir durumdadır ve kolayca yara açılır. Ve bu yaralar hızla büyümeye eğilimlidir. Sonrasında ise aylarca hatta yıllarca açık kalan yaralar vardır. Hastaları hem fiziksel hem de ruhsal çok yıpratan bir süreçtir.
Varis yaraların kapatılabilmesi ise gerçekten mümkündür. Ama sadece krem sürerek olabilecek bir tedavi değildir. Alttaki problemin ortaya konulmasının ardından bir yandan ona yönelik, bir yandan yaranın lokal tedavisine yönelik süreçler hemen başlatılmalıdır
Varis yarasının kapatılması için hem hekimin hem de hastanın iş birliği içinde olması, sabırlı olması ne gerekiyorsa adım adım yapılması gerekir.
Yarayı kapatmak kombine bir yaklaşım ile mümkündür:
1. Yarayı oluşturan sebep ortaya konulmalı. Sadece yüzeyel sistemde bir kapak yetmezliği mi, yoksa derin sistemde daha önce geçirilmiş pıhtılara bağlı tıkanıklıklar mı ya da doğumsal damar anomalileri mi var mutlaka belirlenmeli. Bunun için öncelikle “Doppler Ultrasonografi” yapılarak tüm damar sistemi taranmalı, hastanın “Damar Haritası” çıkartılarak Yüzeyel toplardamar sistemi, Derin toplardamar sistemi, perforan venler, karın içi damar yapısı olmak üzere tümü konusunda uzman bir radyoloji uzmanı tarafından ele alınmalı. Tüm patolojik bölgeler belirlenmelidir.
Burada en kolay çözebildiğimiz sorun yüzeyel sistemde kapak yetmezliğine bağlı varisler nedeniyle olan yaralardır. Hastaya uygun varis ameliyatı yöntemlerinden birisi uygulanır ve diğer desteklerle birlikte yara kesinlikle iyileşir. Ancak derin toplardamar sistemindeki tıkanıklıklara bağlı problemlerde daha detaylı değerlendirmeler, yapılabiliyorsa damar içi temizleme ameliyatları, stentler ya da bypasslar kullanılarak hastanın tedavisi düzenlenir. Burada tedavi biraz daha zor, meşakkatli ama imkânsız değildir. Her zaman hastanın yakın takibi gerekir.
2. Medikal Varis Tedavisi : Ağızdan enfeksiyon varsa ona yönelik ilaçlar, dokunun tedavi olmasına yönelik “Venotonik” ajanlar dediğimiz, varis ilaçları, enflamasyonu giderecek preperatlar mutlaka varis doktorunuzun önerileri doğrultusunda kullanılmalıdır.
3. Varis yarası bakımı mutlaka yapılmalıdır. Yaranın ve yara çevresinin çok ciddi bakımı gerekir. Ölü dokuların temizlenmesi, çevre dokunun güçlendirilmesi, yaranın alt dokusunun canlı ve boşlukları dolduracak seviyeye gelmesinin sağlanması gerekir. Genellikle özel yara pedlerinden kullanılması zorunludur. Adım adım yapılacak hekim hasta iş birliği ile sabır ve emek gerektiren ama mutlaka sonuç veren bir süreçtir.
4. Kompresyon olmazsa olmazdır. Bandaj, elastik bandaj, inelastik bandaj, çoklu bandaj, kompresyon/varis çorapları, bu konu için özel üretilmiş ülser çorapları, özel sarma aparatları, kompresyon cihazları gibi birçok seçenekten birisi mutlaka kullanılmalıdır. Dışarıdan bası uygulanmadan hiçbir varis ülseri geçmez. Hangi sistemin hastaya uygulanacağına hekim bacağın ve yaranın durumuna göre karar verir. Kimi zaman birkaç yöntem birlikte kullanılabilir, süreçte aparatlar değiştirilebilir.
5. Hastanın moral motivasyonunun yüksek tutulması gerekir. Yara bir günde oluşmamıştır. Yılların getirdiği bir süreçtir ve hatta açık yara yıllardır vardır. Kapanmasının da uzun sürebileceği ama mutlaka kapanabileceği hastaya anlatılmalıdır.
6. Hastanın genel sağlık durumu yakın takip edilmelidir. Diabet, hipertansiyon, guatr, gut, vaskülit, beslenme bozukluğu, kalp yetmezliği gibi yara iyileşmesini geciktirecek tüm parametreler yakından takip edilmeli ve düzeltilmelidir.
Yara kader değildir.
Hastaya özel ve özenli yaklaşım ile tedavisi mümkündür.